آفساید چیست؟

وقتی به سوال آفساید چیست برخورد می کنیم ذهنمان به سمت فوتبال و قوانین آن کشیده می شود.

اینجا برای آنکه بتوانیم درک خوبی از این سوال پیدا کنیم سعی داریم از هر لحاظ آن را بررسی کنیم.

آفساید یکی از قوانین فوتبال است که قانون 11 آن شماره گذاری شده است.

آفساید برای جلوگیری از گلزنی راحت مهاجمین به دروازه تعیین شده است.

طبق این قانون مهاجمی که قصد گلزنی داشته باشد، باید آخرین پاس گل خود را زمانی دریافت کند که یک مدافع از تیم مقابل جلو تر و نزدیک تر از او به دروازه باشد.

یعنی رسیدن پاس گل به نزدیک ترین بازیکن مهاجم باید عقب تر از موقعیت بدنی آخرین مدافع ( قبل از دروازه بان) دریافت شود.

در غیر این صورت خطای آفساید محسوب می شود که در ادامه همه ی موقعیت های آن را بررسی می کنیم.

به تصویر دقت کنید:

بر اساس تصویر بالا موقعیت آفساید در حال شکل گیری است.

همان طور که گفتیم بازیکن سفید پوش در تصویر برای دریافت پاس گل از هم تیمی خود باید عقب تر از آخرین مدافع قبل از دروازه بان ایستاده باشد.

آن ضربدر قرمز را می بینید که بازیکن سفید روی آن قرار گرفته؟ اگر توپ در آن ناحیه به اون برسد خطای آفساید به حساب می آید.

او باید موقعیت بدنی خود را عقب تر از آخرین مدافع تنظیم کند تا آفساید صورت نگیرد.

حال که کمی با آفساید و مفهوم کلی آن آشنا شدید می توانید یک تصویر ذهنی از آن را در ناخود آگاه داشته باشید تا در ادامه بهتر آن را درک کنید.

پیش از آنکه به صروت جزئی به سوال آفساید چیست و موقعیت های آن بپردازیم نگاهی به تاریخچه ی آن می کنیم.

آفساید چیست و از کجا آمده است ؟

سر منشا قانون آفساید به انگلیس بر می گردد. در ابتدا مفهوم آفساید برای بسیاری از افراد غیر قابل ارزیابی بود.

چون قانون واحدی برای آن وجود نداشت.

در سده نوزدهم زمانی که مسابقات فوتبال مدارس خصوصی انگلیس در حال برگزاری بود چیزی به نام آفساید به وجود آمد.البته نه به شیوه ای که امروزه آن را می شناسیم.

در آن دوران قانون آفساید سخت گیرانه تر بود و کار مهاجمین برای گل زدن پیچیده تر می شد.

به صورتی که ایستادن در مقابل دروازه و به ثمر رساندن  گل دشوار بود و بازیکنان نباید بین توپ و حریف قرار می گرفتنتد.

در قوانین فوتبال شفیلد که در سال های 1857 تا 77 در همان شهر اجرا می شد قانون آفساید وجود نداشت.

بازیکنان گلزن ( تمام کننده ) به صورت دائمی کنار دروازه ی حریف کمین می کردند تا موقعیت گل را به ثمر برسانند.

اما این منصفانه به نظر نمی‌رسید!

با پیشرفت فوتبال در دهه های 1870 تا 60، قانون آفساید بحث بر انگیز ترین عامل باشگاه های فوتبال بود.

همان باشگاه شفیلد توافق خود را بر سر قانون آفساید اعلام کرد.

اما این به شرطی بود که حداقل یک بازیکن مدافع بین مهاجم و دروازه قرار گرفته باشد.

تغییر قانون آفساید:

بعد از آن اتحادیه فوتبال انگلیس نظریه‌ی باشگاه کمبریج که خواستار حضور چهار بازیکن مدافع بین دروازه و مهاجم بود را تا حدی تایید کرد.

اما بعد از مدتی این نظریه را به حضور سه مدافع کاهش داد.

در پی این تغییرات باشگاه فوتبال شفیلد قانون اتحادیه فوتبال که تبدیل به قاعده‌ی سه بازیکن شده بود را پذیرفت.

تا سال 1925 این قانون به قانون رسمی افساید تبدیل شده بود.

اما در همان سال قانون سه مدافع به دو مدافع کاهش یافت.

پس از آن یک افزایش ناگهانی برای تعداد گل ها در مسابقات رقم خورد.

به صورتی که گل های مسابقات لیگ فوتبال انگلیس در فصل 6 به 6373 گل در 1848 بازی افزایش پیدا کرد.

اما در فصل قبل 4700 گل برای همین تعداد بازی حساب شده بود.

بعد از همه ی این ها در سال 1987 تا 88 یک قانون آزمایشی جدید تنظیم شد.

طبق این قانون هنگام زدن ضربات آزاد در فوتبال آفساید صورت نمی‌گیرد.

اما این قانون موفقیت آمیز نبود چون بازیکنان مهاجم هنگام ضربات آزاد از بیرون زمین داخل محوطه جریمه جمع می‌شدند.

گاهی حتی همگی در مقابل دروازه‌بان حریف می‌ایستادند تا به محض رسیدن توپ آن را وارد دروازه کنند.

بنابر این اصلاح این قانون در سال 1990 صورت گرفت و تا امروز تغییری در قوانین آفساید اتفاق نیافتاده است.

یعنی قانون به شکلی که اکنون رعایت می‌شود تعیین شد و به نفع دو تیم رقم خورد.

حالا که نگاه کوتاهی به تاریخچه ی آفساید انداختیم، در ادامه ی این مقاله برایتان از قوانین کامل آن می‌گوییم:

آفساید چیست و قوانین آن چگونه است ؟

آخرین ویرایش قانون آفساید توسط فیفا صورت گرفت. ( در سال 2014)

از سال 2015 به بعد بدن مهاجم در موازات مدافع جزو خطای افساید محسوب می شود.

اما بیشتر با پاهای مهاجم سر و کار دارند.

در موقعیتی که گل زنی صورت می‌گیرد هم تیمی مهاجم باید با او در زمین حریف حضور داشته باشد تا بتواند پاس گل را اعمال کند.

جدا از این بازیکن مهاجم باید به هر روشی که می‌تواند در بازی درگیر شود.

یعنی سعی کند در نقطه‌ی دید مدافعان نزدیک به دروازه یا خود دروازه‌بان تداخل ایجاد کند.

خطای آفساید زمانی اعلام می‌شود که مهاجم توپ را صاحب می‌شود و در آن لحظه موقعیت او آفساید را تعیین می‌کند.

جدا از همه ی این ها مهاجم باید با دقت زیاد حرکت کند.

چون علاوه بر داور اصلی در کناره های زمین کمک داور ها برای قدرت بخشیدن به دیدبانی ایستاده اند.

آن ها جایی که خطای آفساید رخ داده است می ایستند و پرچم خود را در زاویه‌ی جایگاه مهاجمی که خطا کرده است بالا و سپس پایین می‌آورند.

کمک داور پرچم خود را برای بازیکنی که در زمین است 45 درجه، برای بازیکنی که به مرکز نزدیک تر است 90 درجه و برای بازیکنی که نزدیک تر باشد 135 درجه پایین نگه می‌دارد.

بعد از اعلام آفساید چه می‌شود؟

زمانی که خطای آفساید صورت می‎‌گیرد داور با سوت زدن بازی را متوقف می‌کند.

بعد از آن در جبران خطا یک ضربه آزاد غیر مستقیم برای تیم مقابل در نظر گرفته می‌شود.

محل ضربه آزاد در نقطه ای تایین می‌شود که خطای آفساید رخ داده باشد.

و تیمی که مرتکب خطا شده باشد باید تا زدن ضربه ی آزاد حداقل 9/15 متر از توپ فاصله گرفته باشد.

اگر خطای آفساید در 5/5 متری دروازه ایجاد شده باشد مدافعان می‌توانند از نقطه ی دلخواه خودشان ضربه آزاد بزنند.

و اگر خطا در محوطه‌ی جریمه ایجاد شده باشد مهاجمان باید تا زدن ضربه‌ی آزاد خارج از محوطه اصلی قرار بگیرند.

نکته‌ی مهم :

” همه ی قوانین آفساید زمانی رسمی و قابل اجرا می‌شود که بازیکن از نیمه ی زمین خودش عبور کرده و در زمین حریف قرار گرفته باشد. ”

حکم موقعیت مهاجم در آفساید چیست؟

کار مهاجم از کار مدافع سخت تر است.

زمانی که بازیکن مهاجم در موقعیت آفساید قرار می‌گیرد بدیهی است که داور اصلی یا کمک داورها خطای آفساید را اعلام کنند. ( اگر خطا کرده باشد )

برای آنکه این موقعیت به خطا منجز نشود، مهاجم باید زمانی که می‌خواهد در خط آفساید حرکت کند تا حدودی ساکن بماند تا توپ به او برسد.

این کار برای او معمولا باعث می‌شود با آنکه در موقعیت آفساید قرار گرفته است داور ها خطای افساید را اعلام نکنند.

موقعیت توپ برای آفساید چیست؟

به صورت کلی زمانی که توپ به مها‌جم می‌رسد اگر جلو تر از مدافعین قرار گرفته باشد خطای آفساید رخ می‌دهد.

اما اگر خودش را عقب تر از موقعیت آفساید برای دریافت توپ تنظیم کند شرایط را به نفع خودش تغییر می‌دهد.

جدا از اینکه آفساید چیست این سوال برای خیلی ها قابل بحث تر است که موقعیت توپ برای جلوگیری از آفساید چه تاثیری می‌گذارد؟

یعنی آیا آفساید زمانی اعلام می‌شود که پاس داده شده و توپ به پای مهاجم رسیده باشد؟

یا آنکه زمانی موقعیت آفساید برجسته می‌شود که توپ هنوز به پای مهاجم نرسیده باشد؟

نکته ی مهم این است که لحظه ای که توپ به سمت مهاجم برای گلزنی شلیک می‌شود، مهاجم باید حرکت خود را در مسیری ادامه دهد که هم رسیدنِ توپ به موقع صورت بگیرد،

و هم خط دفاع تیم مقابل موقعیت آفساید را فراهم نکند.

اصولا اگر بازیکن هنگام رسیدن توپ و دریافت آن در آفساید نباشد خطایی صورت نمی‌گیرد و می‌تواند به بازی ادامه دهد.

پس زمان بندی برای دریافت توپ می‌تواند در موقعیت آفساید تاثیر گذار باشد.

آفساید گیری چیست؟

اصولا مدافعین تیم مقابل برای آنکه موقعیت آفساید را دشوار تر کنند در خط میانی زمین مستقر می‌شوند.

این کار تیم مقابل را برای حمله تحت فشار می‌گذارد.

عمل آفساید گیری یک تاکتیک پر کاربرد است.

و به همین منظور اعمال می‌شود.

مدافع آزاد که مدافع برجسته ی تیم به حساب می‌آید وظیفه ی آفساید گیری را عهده دار است.

او باید به صورت خودکار عمل کند.

و با قاطعیت مدافعان تیم را برای حرکت دادن و یا تغییر مسیر هدایت کند تا آفساید گیری انجام شود.

اکنون که بیشتر در مورد آفساید می‌دانید می‌توانیم به استثنا های آن بپردازیم.

استثناهای خطای آفساید چیست؟

یکی از مهم ترین استثنا های آفساید موقعیتی است که مهاجم توپی که به سمت او شلیک شده باشد یا در شرایط دریافت قرار گرفته باشد را در یک پرتاب اوت، کرنر و یا شروع ضربه ی دروازه بان دریافت کند.

این شرایط شامل قوانین آفساید نمی‌شود.

زمانی که توپ از خارج زمین به داخل زمین باز گردانده می‌شود هیچ آفسایدی صورت نمی‌گیرد.

حتی اگر هر چیز که تا اینجا دانستیم در مورد مهاجم صدق کند باز هم آفساید در آن موقعیت بی معنا می‌شود.

جدا از این نکته، دریافت توپ با در اختیار گرفتن آن تفاوت دارد.

یعنی اگر توپ در اختیار مهاجم باشد و در یک لحظه آن را به مدافعان تیم مقابل واگذار کند می‌تواند بلافاصله وارد جریان بازی شود.

چون در آن لحظه نگرانی برای خط دفاعی مدافعان بی معنا می‌شود و موقعیت برای بازپس گرفتن توپ مهم می‌شود.

البته در این نکته تعدادی استثنا هم وجود دارد که داور مسابقه قادر به گرفتن تصمیم نهایی در مورد آن‌ها است.

دخالت مدافع در آفساید چیست؟

در صورتی که یکی از مدافعین تیم مقابل با توپ برخوردی داشته باشد و یا به صورت اتقافی آن را دور کند،

مهاجمینی که در موقعیت آفساید قرار گرفته اند همچنان جایگاه ثابتی دارند و در آفساید ماندگار هستند.

چون تغییری در موقعیت مکانی آن ها صورت نمی گیرد و این توپ است که جا به جا شده است.

اگر یکی از مدافعان به صورت غریزی در مقابل توپ و دروازه قرار بگیرد تا از ورود توپ به آن جلوگیری کند،

یا به صورت ناگهانی مانع حکرت توپ بشود مهاجمینی که در آفساید قرار گرفته باشند نمی‌توانند برای گلزنی اقدام کنند.

چون برای این کار دریافت توپ باید عقب تر از مدافع آخر باشد و اگر مدافع آخر در مقابل دروازه ایستاده باشد کار خیلی سخت خواهد شد.

و ممکن است خطاهای بدنی یا تداخل در حرکت ایجاد شود و بازیکنان جریمه شوند.

این در صورتی بود که مدافعان به صورت اتفاقی با توپی که در اختیار مهاجمین قرار گرفته است بر خورد می‌کنند.

یا به صورت اتفاقی آن را لمس می‌کنند.

در موقعیتی که مدافعان به صورت کامل توپ را در اختیار گرفته باشند مهاجمین می‌توانند با خیال راحت دست به کار شوند.

اما باید به شرط فاصله داشتن مهاحم با مدافع توجه کرد.

اگر از فاصله نزدیک به مدافع برای گرفتن توپ و حمله اقدام کند باز خطا صورت می‌گیرد.

مهاجم اگر نمی‌تواند به درستی عمل کند باید مدافع را رها کرده و منتظر یک فرصت مناسب باشد.

نکته در رفتار مهاجم :

مهاجم باید یک نکته را به شدت رعایت کند.

در فوتبال وقتی موقعیت حساس می‌شود استرس برای عمل کردن به دستورات از پیش تایین شده افزایش پیدا می‌کند.

باید در نظر داشت که با داد و فریاد و اربعه کشیدن نمی‌توان یک گل را به ثمر رسانید یا از خطاها فرار کرد.

در خطای آفساید هم همینطور است.

مهاجم با رفتار خشن و داد و بیداد موجب گرفتن افساید نمی‌شود.

اما داور مسابقه می‌تواند به خاطر رفتار زننده ای که بازیکن از خود نشان می‌دهد او را جریمه کند.

اخلاق برای یک بازیکن حرف اول را می‌زند.

جدا از این ها گفتیم که دریافت توپ باید در عقب تر از خط دفاعی آخرین مدافع قبل از دروازه بان اعمال شود.

چون دروازه بان خود یک مدافع محسوب می‌شود.

حال اگر دروازه بان کمی از دروازه فاصله گرفته باشد و برای گرفتن توپ به مهاجم نزدیک شده باشد طبیعی است که احتمال دریافت توپ پس از او ممکن است صورت بگیرد.

یکی دریافت توپ بعد از جایگاهی که دروزاه بان در آن قرار گرفته است ایجاد می‌شود.

در چنین موقعیتی چون دروازه بان یک مدافع محسوب می‌شود باز هم مهاجم به خطای آفساید دچار شده است.

باید در نظر داشت که مدافعان از کدام سمت برای دفاع کردن از دروازهوارد عمل می‌شوند.

جمع بندی در مورد آفساید:

اکنون می دانیم که آفساید چیست و ریشه ی آن از کجا می‌آید.

و همچنین می‌دانیم که اکنون آخرین قانون برای آفساید چگونه اعمال می‌شود.

مهم ترین عامل برای تشخیص آفساید موقعیتی است که مهاجم و مدافع در آن قرار گرفته اند پس نگاهتان همیشه به حرکات بدنی تیم مقابل و نقطه ی دیدشان باشد.

به جز این ها، توپ و مسیر حرکت آن عاملی است که بعد از خط دفاعی سر نوشت آفساید را تایین می‌کند.

زمان بندی برای دریافت توپ و یا باز پس گرفتن آن کار آسانی نیست و شما باید تمرکز خود را بر روی همه چیز به یک اندازه پخش کنید.

پس توجه به همه ی عوامل است که می‌تواند شما را از خطا کردن در موقعیت آفساید دور نگه دارد.

سعی کنید در تمرینات خود به نکاتی که در مورد تاکتیک های آفساید گیری یا خنثی کردن آن می‌دانید توجه کنید.

هنگام بازی آن ها را در ذهن خود مرور کنید و تلاش کنید درصد خطا کردن خود را کاهش دهید.

شما به عنوان یک مدافع و یا مهاجم باید به خوبی چابکی خود را برای موقعیت آفساید تقویت کنید.

کوچک ترین بی دقتی توپ را به تیم مقابل واگذار می‌کند.

امیدوارم این مقاله برایتان کاربردی و مفید بوده باشد.